Page 80 - FarmaNed 32

MUTFAK

İa u

İran mutfağının yemek kültürü, yıllar süren bir birikimin ardından Kuruyemiş her evde mutlaka ikram olarak sunuluyor. Nevruz
nesilden nesile aktarılarak bugüne kadar ulaşıyor. Doğu komşu- bayramında geleneksel olarak balığın yanında mutlaka dereotu,
muz olan İran ile tarih, dil, din gibi birçok ortak noktamızla birlik- maydanoz, tere ve taze sarımsaktan oluşan sebzeli bir pilav ya-
te mutfak anlamında da benzerliğimiz bulunuyor. Dolma, kebap, pılıyor. Ana yemeği tamamlayan yeşillik dostu, mücvere benzer
köfte ve bazı sütlü tatlılar bunun örneklerinden sayılabilir. Aynı bir görünümü olan Kuku Sabzi ise İran halkı tarafından oldukça
zamanda kendine özgü yiyecekleriyle dikkat çeken İran mutfağı, beğeniliyor. Tatlı ve dondurmada gül suyu, safran ve hel (kakule)
Türkiye dışında Orta Asya’nın esintilerini de bol miktarda taşıyor. çok sık kullanılıyor. Pişmaniye, tulumba tatlısı, lokum, un helva-
Azerbaycan, Irak, Ermenistan gibi ülkelerin mutfaklarından etkile- sı, muhallebi, sütlaç, zerde bizimle benzer tatlarda. Ancak İran
nen İran’da neredeyse tüm yemekler et üzerine kurulu. baklavası Türk baklavasından çok farklı yapıda ve kuru. Nişas-
Doğal ürünlerin bol kullanıldığı İran mutfağının gelişmiş bir gıda ta, kakule ve şekerle hazırlanan Masgati tatlısı geleneksel tatları
kimliği var. Antep fıstığı, badem, ceviz, nane, portakal, nar ve arasında yer alıyor.
üzüm gibi pek çok tat İran’a özgü. Safran, en çok tüketilen ba- İran yemek alışkanlığında otlar çok yaygın bir şekilde hem ye-
haratlar arasında yer alıyor. Safran ile yapılan Tadeeg pilavı, ye- meklerin içerisinde hem de yeşillik olarak tüketiliyor. Turp, yeşil
rel halk tarafından oldukça beğeniliyor. Safran dışında en çok soğan, dereotu, fesleğen, tere gibi otlar en çok tercih edilen-
kullandıkları baharatlar arasında zerçube (zerdeçal), karabiber, ler arasında yer alıyor. İran mutfağında bizim aksimize çok fazla
sarı veya yeşil kimyon, zencefil, kekik, sumak ve tarçın yer alıyor. çorba çeşidi bulunmuyor. Çorbanın asıl kelime anlamı “Şurba”
Farklı sebze ve baklagillerin karıştırılmasıyla servis edilen bir çor- yani “Tuzlu su” demek. Daha çok arpa çorbası ve Eşkene tüke-
ba olan Ash e Reshteh İranlılar tarafından çok sık tercih ediliyor. tiliyor.
Bizim kültürümüzde ayran ne ise İran kültüründe de Doogh aynı İran yemeklerinin en önemli özelliği tatlarla oynanması denile-
yere sahip. Tek farkı daha koyu kıvamda ve nane ile yapılma- bilir. Olgunlaşmamış üzümleri ezip suyunu çıkartarak elde edi-
sı. İran’ın hemen her bölgesinde yaygın olarak bulabileceğiniz len oldukça ekşi, asitli bir içecek olan koruk suyu yemeklerde
yemeklerden biri Dizi. Bazı yerlerde Aghust adını verdikleri de kullanılıyor. Kuru limon, limon suyu, şeker veya nar salçası ile
oluyor, Azeriler Çorba diyor. Bizdeki nohut yemeğine benziyor mayhoş bir tat veriliyor. Kendi doğallığını yitirmeden diğer mut-
ancak yöresine göre içine mercimek, patates ve kuyruk yağı ek- faklarla da bütünleşen İran mutfağında, yemeklerin yanında ser-
lenebiliyor. Ülkede Azeri Türklerin yaşaması karnıyarık, dolma vis edilen ekmek ve pirinç ise olmazsa olmazlardan. Tam buğ-
gibi yemeklerin de yaygın olarak tanınmasına neden olmuş. day unundan, rafine edilmemiş, mayasız ekmek geleneksel İran
İran’ın en önemli bayramı ve yeni yılı Nevruz için hazırlıklar bir- mutfağına özgü. En fazla tüketilen ekmek çeşidi Levaş, Berberi
kaç gün öncesinden başlıyor. Bu özel gün için bir bayram sofrası ve Sengek’tir. Pilavın sık tüketilmesi, en fazla pirinç üretiminin bu
kuruluyor. Yeni yılda sunulan tatlılar hazırlanıyor. Bunlardan Nan bölgede olmasından anlaşılıyor.
Nohodei; nohut unu, yöresel katı yağ ve pudra şekeri yoğrulup, Farklı tatları ve geleneksel yemekleri ile özgün bir kültür oluş-
yonca yaprağına benzer kalıplarla kesilip fırında pişiriliyor. So- turan İran mutfağının lezzetlerinden en meşhurlarını sizler için
han; bal, badem, yeşil fıstık ve tereyağının kavrulması ile yapılan derledik. Gelin hep birlikte Doğu’nun lezzet kapısı, İran’ın mut-
bir çeşit şekerlemedir. fağındaki tatlara bakalım.

78
78
78
78
78