Page 29 - FarmaNed 33

Altta yatan hastalığa bağlı olarak baş dönmesine pek çok şikâyet
de eşlik ediyor. Bunlar arasında bulantı, kusma, çınlama, işitme
kaybı, kulakta dolgunluk hissi, terleme, çarpıntı ve nefes darlığı
sayılabilir. Gerek tetikleyiciler gerekse eşlik eden şikayetler ver-
tigoya yol açan hastalığa göre değişiyor. Baş dönmesine en sık
neden olan birkaç hastalığı şöyle sıralayabiliriz.

Kulak kristallerinin yerinden oynaması (BPPV)
Baş dönmesine en sık yol açan hastalıklar arasında pozisyonel
vertigo (BPPV) yer alıyor. Halk arasında kulak kristallerinin yerin-
den oynaması olarak bilinen BPPV; baş hareketlerine bağlı olarak, Vestibüler migren
genelde saniyeler süren şiddetli ve kısa süreli baş dönmesine ne- Migren tanısı olan birçok hastada, klasik migren atakları dışında
den oluyor. Sıklıkla raftan bir şey almak veya ayakkabı bağlamak bağımsız vertigo atakları da görülebiliyor. Baş ağrısı dışında başka
gibi hareketler bu hastalıkta baş dönmesini tetikliyor. Yerinden nörolojik şikayetler oluşturan migrenöz bir tablo olarak karşımıza
oynayan kulak kristallerinin tanısı basit manevralarla konuluyor çıkıyor. Migren tanısı varlığında ataklar halinde ortaya çıkabilen
ve hastalık tedavi ediliyor. Pozisyonel vertigonun yaş ilerledikçe baş dönmesi veya dengesizlik ve baş ağrısı ile denge bozukluğu
görülme riski artıyor. Bu hastalığın D vitamini eksik olan hastalar- arasında bir ilişkinin tespit edilmesiyle tanı konuluyor. Baş dön-
da daha sık görüldüğüne dair önemli çalışmalar da mevcut. mesi atağı sırasında sıklıkla baş ağrısı görülmemesi ve tetikleyi-
Denge sinirinde iltihap (Vestibüler nörit) cilerin varlığı tanı için önemli ipuçları arasında yer alıyor. Tedavisi
genel olarak migren tedavisine benzerlik gösteriyor.
Denge sinirinde iltihap olarak tanımlanan vestibüler nörit hasta-
lığı sık görülen vertigo nedenlerinden birisi. Hastalar genellikle Beyin damar hastalıkları
öncesinde üst solunum yolu enfeksiyonu geçiriyor. Vestibüler Baş dönmesine de yol açan damar hastalıklarının önemli bir bö-
nörit; oldukça şiddetli ve 7-10 gün boyunca sürekli seyreden lümü tıkanıklık sonucu oluşuyor. Damar hastalıkları, etkilenen
ancak şiddeti azalarak devam eden baş dönmesine yol açıyor. alana göre birçok ek şikayete de sebep olabiliyor. Risk faktör-
Hastalarda şiddetli bulantı ile kusma da görülüyor ve ağızdan leri arasında sigara içmek, yüksek tansiyon ve diyabet yer alıyor.
beslenme mümkün olmayabiliyor. Bu nedenle hastaların bir kıs- Özellikle ani ortaya çıkan durumlarda ilk amacımız kısa sürede
mında hastanede takip gerekiyor. tanıyı doğru bir şekilde koymak ve uygun tedavinin başlatılmasını
sağlamak.
Meniere hastalığı
İç kulak sıvılarında (endolenf) genişleme sonucu oluşan meniere
hastalığı önemli bir baş dönmesi etkeni olarak karşımıza çıkıyor. HASTALIK DEĞIL, BIR BELIRTI!
Ataklar halinde başlayan baş dönmesi hastalığın tipik özelliğini
oluşturuyor. Baş dönmesinin yanı sıra atak sırasında işitme kaybı, Vertigo (baş dönmesi) bir hastalık değil, hastalığın oluşturduğu
çınlama ve kulakta dolgunluk hissi, değişen sıklıklarda görülüyor. yakınmalardan biridir. Dolayısıyla vertigoya neden olan bazı
Diyet değişikliği, ilaç tedavisi ve kulak içine yapılan enjeksiyonlar- hastalıkların varlığı söz konusu. Dengenin sağlanmasında iç kulak,
la hastalık kontrol altına alınabiliyor. göz, eklemler ve beyin arasında hassas bir etkileşim mevcuttur.
Alınan denge bilgisi beyinde, yani merkezi sinir sisteminde
İç kulak iltihaplanmaları (Labirentit) işleniyor ve ortaya çıkan yanıtla denge sağlanıyor. Denge sistemi
genel olarak insan vücudunda çok hızlı çalışıyor ve değişikliklere
İç kulağın iltihaplanması olarak bilinen labirentit varlığında baş çok hızlı cevap veriyor. Günlük hayatta yaptığımız ve çoğu zaman
dönmesine işitme kaybı, bulantı ve kusma eşlik ediyor. Labirentit farkına bile varmadığımız baş ve vücut hareketleri bu denge
enfeksiyonlar veya enfeksiyon dışı etkenlere bağlı olarak gelişe- sisteminin süzgecinden geçiyor ve gerekli cevap oluşturularak
biliyor. Genelde şiddetli baş dönmesine yol açan labirentit varlı- gerek bakış gibi görsel dünyamız gerekse postürümüz sabit
ğında hastanede yatış gerekebiliyor. Ataklar halinde olmayan ve tutuluyor. Hastalık varlığında ise bir hareket olmamasına rağmen
sürekli devam eden baş dönmesi haftalarca sürebiliyor ve sonra- denge sistemi uyarılıyor ve hareket algısı oluşuyor. Bu durum
sında özellikle bazı hareketlerle ortaya çıkan dengesizlik ile işitme vertigo olarak adlandırılıyor.
kaybı gibi sekeller (doku bozukluğu) oluşabiliyor.

2022 / KIŞ 2727