Page 41 - farmaNed 36

Kadınlarda 2 kat daha sık görülüyor
Beyin anevrizmalarının neden oluştuğu henüz tam olarak aydınlatıl-
mamış olsa da bazı etkenlerin riski artırdığı biliniyor. Anevrizma tüm
dünyada erkek ve kadınlarda eşit dağılım gösterse de 50 yaş üstün-
de bu oran kadınlarda 2 kat fazla görülecek şekilde değişiyor. Bu
artışta; damar sağlığını koruyan östrojen hormonunun menopozla
birlikte azalmasının etkili olduğu belirtiliyor.
İleri yaş, hipertansiyon, sigara ve aşırı alkol kullanımı, ateroskleroz
(damar sertliği), travmalar ve endokardit gibi hastalıklar anevrizma
riskini yükseltiyor. Bunların yanı sıra polikistik böbrek hastalığı ve
fibromüsküler displazi gibi bazı hastalıklarda da anevrizmanın gö-
rülme sıklığı daha yüksek oluyor. Ailede birden fazla kişide var olan
anevrizma öyküsü de riski artırıyor, bu nedenle ailesinde fazla sayıda
kişide anevrizma öyküsü olanların risk faktörleri ve tarama yapılması
için hekimlerine başvurmaları öneriliyor. Zira erken dönemde tedbir
alınması hastanın hayatının kurtulmasını sağlıyor.
Tedavide ilk üç gün çok önemli
Anevrizma; çoğunlukla damarların ikiye ayrıldığı ve kan akımının
fazlaca zorladığı damarlarda, kan damarı duvarlarının incelmesin-
den kaynaklanıyor. Kan bu incelmiş olan damarlarda akışını sürdü-
rürken, kan basıncındaki artış damardaki küçük bir bölgenin tıpkı bir
balon gibi dışarı doğru şişmesine yol açıyor. Eğer damar gereğinden
fazla zayıflamışsa veya içerisindeki basınç aniden artmışsa patlıyor Klips yöntemiyle kanama riski önleniyor
ve bunun sonucunda ‘beyin kanaması’ oluşuyor. Kanamanın ger- Beyin anevrizmalarının tedavisinde hedef, baloncuğun patlaması
çekleşmesi halinde anevrizmanın ilk 3 gün içinde tedavi edilmesi sonucu gelişebilecek olan beyin kanaması riskini ortadan kaldır-
büyük önem taşıyor. Zira bir kez patlamış ve beyin kanamasına yol maktır. Bunun için günümüzde iki tedavi yöntemine başvuruluyor:
açmış olan anevrizmanın ikinci kez kanama riski çok yüksek oluyor. Balonun açık cerrahi ile klipslenmesi veya endovasküler girişimler,
bir başka deyişle damar içi uygulamalar ile kapatılması. İşlemin han-
gi yöntemle yapılacağına karar verilmesinde; anevrizmanın boyutu,
yerleşim yeri, hastanın yaşı ve genel sağlık sorunlarının varlığı gibi
birçok faktör etkili oluyor. Kanamamış anevrizmalarda ise anevriz-
manın boyutuna, şekline ve kanama riskini arttıracak faktörlerin var-
lığına göre nasıl takip edileceğine karar veriliyor.
Açık yöntemle yapılan anevrizma ameliyatlarında; mikroskop al-
tında mikrocerrahi yöntemler kullanılarak, genişlemiş olan balon-
cuğun boyuna uygun olan ve klips denilen kıskaçlarla anevrizma
kapatılıyor. Sorunlu bölgenin dolaşım dışına bırakılması sayesinde
kanın anevrizmayla ilişkisi kesiliyor. Kan genişlemiş olan damarın
içine giremediği için kanama riski önlenmiş oluyor. Endovasküler
yöntemde de genellikle kasıktan yerleştirilen bir kateter aracılığıyla
anevrizma kesesi coil adı verilen tel benzeri madde ile doldurularak
kapatılıyor. Anevrizmaların çok büyük olduğu ya da kapatma işlemi-
nin her iki yöntemle de yapılamadığı tablolarda ise by-pass cerrahisi
yöntemine başvuruluyor.

İleri yaş, hipertansiyon, sigara ve alkol
kullanımı, damar sertliği, travmalar ve
polikistik böbrek hastalığı gibi durumlar
anevrizma riskini yükseltiyor.

2023 / İLKBAHAR | 39