Page 13 - farmaNed 39
P. 13
HERKES İÇİN SAĞLIK HERKES İÇİN SAĞLIK
Sigarayı bırakmanın adımlarını eksiksiz uygulayın Tekrarlama tehlikesine karşı alınabilecek önlemler Tekrarlama tehlikesine karşı alınabilecek önlemler Sigarayı bırakmanın adımlarını eksiksiz uygulayın
SİGARAYI BIRAKMAK Bilişsel yöntemler; 1. Hasta, kayma belirtilerini tanımlamalı, bu belirtiler olduğunda ne Hasta, kayma belirtilerini tanımlamalı, bu belirtiler olduğunda ne yapacağının planını çizmelidir. 1. Sigarayı tetikleyen davranış modelleri belirlenmeli ve bu davra- Bilişsel yöntemler; SİGARAYI BIRAKMAK
yapacağının planını çizmelidir.
Sigarayı tetikleyen davranış modelleri belirlenmeli ve bu davra-
nış modelleri azaltılmalı 2. Hasta, kendisinde kaymaya yol açacak yüksek riskli durumları belirlemeli ve her yönle ilgili de bir baş etme yolu belirlemelidir. 2. Hasta, kendisinde kaymaya yol açacak yüksek riskli durumları nış modelleri azaltılmalı
belirlemeli ve her yönle ilgili de bir baş etme yolu belirlemelidir.
İMKANSIZ DEĞİL! Hastada oluşan otomatik düşünceler belirlenmeli 3. Kişiler arası ilişkilerinin düzenlenmesi sağlanmalıdır. Kişi sınırlarını çizmeli, bazen hayır diyebilmeyi öğrenmelidir. 3. Kişiler arası ilişkilerinin düzenlenmesi sağlanmalıdır. Kişi sınırlarını Hastada oluşan otomatik düşünceler belirlenmeli Kişinin yanlı düşünceleri belirlenmeli İMKANSIZ DEĞİL!
Kişinin yanlı düşünceleri belirlenmeli
çizmeli, bazen hayır diyebilmeyi öğrenmelidir.
Kişinin iç sesi yönlendirilmeli 4. Duygularını fark etmeli ,ve davranışlarını yönlendirmeyi ve de- 4. Duygularını fark etmeli ,ve davranışlarını yönlendirmeyi ve de- Kişinin iç sesi yönlendirilmeli
Odaklanması sağlanmalı, dikkati sigara içmediği dönemdeki netlemeyi öğrenmelidir. netlemeyi öğrenmelidir. Odaklanması sağlanmalı, dikkati sigara içmediği dönemdeki
Dr. Yalçın Kahya faydalara yönlendirilmeli 5. Kişi, sigara içme isteğini fark etmeli ve bu içme davranışını kont- 5. Kişi, sigara içme isteğini fark etmeli ve bu içme davranışını kont- faydalara yönlendirilmeli Dr. Yalçın Kahya
Memorial Antalya Hastanesi Sigara ile ilgili olumlu ve olumsuz düşüncelerin yeri değiştirilmeli rol etmek için alıştırmalar yapmalıdır. rol etmek için alıştırmalar yapmalıdır. Sigara ile ilgili olumlu ve olumsuz düşüncelerin yeri değiştirilmeli Memorial Antalya Hastanesi
Psikiyatri Uzmanı Psikiyatri Uzmanı
Kişi kendini görüntülemeli, kim olmak istediğini ve nasıl görün- 6. Kişi bireysel hatalarını fark etmeli ve bu bilişsel hataların düzeltil- 6. Kişi bireysel hatalarını fark etmeli ve bu bilişsel hataların düzeltil- Kişi kendini görüntülemeli, kim olmak istediğini ve nasıl görün-
mek istediğine karar vermeli mesi için yardım alınmalıdır. mesi için yardım alınmalıdır. mek istediğine karar vermeli
7. Ek medikal hastalıklar değerlendirilmeli, bu konuda destek sağ- Ek medikal hastalıklar değerlendirilmeli, bu konuda destek sağ- 7.
Davranışçı yöntemler; Davranışçı yöntemler;
lanmalıdır lanmalıdır
Sigaraya karşı olumsuz bir tepki geliştirilmeli Sigaraya karşı olumsuz bir tepki geliştirilmeli
Hastalıklarla ilişkilendirme, sigara içme davranışını zevkli olma- Sigara bağımlılığı için toplum olarak hareket edilmeli Sigara bağımlılığı için toplum olarak hareket edilmeli Hastalıklarla ilişkilendirme, sigara içme davranışını zevkli olma-
yan ortamlara taşıma, maddi kayıpların kazanca dönüştürülmesi Sigara bağımlılığı çok ciddi bir halk sağlığı sorunudur ancak bı- Sigara bağımlılığı çok ciddi bir halk sağlığı sorunudur ancak bı- yan ortamlara taşıma, maddi kayıpların kazanca dönüştürülmesi
Çay, kahve, alkol, çakmak, arkadaşlar, yemek sonrası gibi sigara- rakma aşaması ne kadar zor olsa da önlenebilir bir durumdur. Bu rakma aşaması ne kadar zor olsa da önlenebilir bir durumdur. Bu Çay, kahve, alkol, çakmak, arkadaşlar, yemek sonrası gibi sigara-
yı çağrıştıran koşullanmalar söndürülmeli konuda tüm sağlık profesyonellerine çok fazla görev düşmekte- konuda tüm sağlık profesyonellerine çok fazla görev düşmekte- yı çağrıştıran koşullanmalar söndürülmeli
dir. Sigara bırakma tedavisinde hem farmakolojik tedaviler hem dir. Sigara bırakma tedavisinde hem farmakolojik tedaviler hem
Sigara hatırlatıcılar ortadan kaldırılmalı Sigara hatırlatıcılar ortadan kaldırılmalı
de ruhsal yaklaşımlar iyi bilinmelidir ve tedavi sürecinde her iki de ruhsal yaklaşımlar iyi bilinmelidir ve tedavi sürecinde her iki
Meyve suyu, bitki çayı, el uğraşısı gibi içme isteğini geçirecek yöntem de kullanılmalıdır. Sigara bırakma poliklinikleri yaygınlaş- yöntem de kullanılmalıdır. Sigara bırakma poliklinikleri yaygınlaş- Meyve suyu, bitki çayı, el uğraşısı gibi içme isteğini geçirecek
davranışlar edinilmeli tırılmalı, bu anlamda özelleşmiş uzman sağlık personelleri yetiş- tırılmalı, bu anlamda özelleşmiş uzman sağlık personelleri yetiş- davranışlar edinilmeli
Hangi şekilde olursa olsun hastalara sigara bırakma konusunda yar- Sigara bırakma anlaşması yapılmalı Sigara bırakma anlaşması yapılmalı Hangi şekilde olursa olsun hastalara sigara bırakma konusunda yar-
dım edebilecek seçenekler mevcuttur. tirilmelidir. tirilmelidir. dım edebilecek seçenekler mevcuttur.
Sigara bırakma davranışının ödüllendirilmesi, sigaradan elde Sigara bırakma davranışının ödüllendirilmesi, sigaradan elde
Sigara bırakmak için başvuran kişiye öncelik- edilen kazancın maddi bir ödüle dönüştürülmesi sağlanmalı. edilen kazancın maddi bir ödüle dönüştürülmesi sağlanmalı. Sigara bırakmak için başvuran kişiye öncelik-
le “sigaranın hayatınızdaki yeri nedir” sorusu le “sigaranın hayatınızdaki yeri nedir” sorusu
Dünya genelinde yaklaşık 1,3 milyar insan sigara kullanıyor. sorulmalıdır. Kişi sigarayı zor durumlarla başa Bir kereden bir şey olmaz demeyin! Bir kereden bir şey olmaz demeyin! sorulmalıdır. Kişi sigarayı zor durumlarla başa Dünya genelinde yaklaşık 1,3 milyar insan sigara kullanıyor.
Bu da tütünü, önlenebilir hastalık ve hayati risk nedenleri çıkmak, rahatlamak, kaygısından kurtulmak, Hastalarda özellikle ilk 3 ayda tekrar sigara içme eğilimi olabilir. Kişi Hastalarda özellikle ilk 3 ayda tekrar sigara içme eğilimi olabilir. Kişi çıkmak, rahatlamak, kaygısından kurtulmak, Bu da tütünü, önlenebilir hastalık ve hayati risk nedenleri
arasında ön sıralara yerleştiriyor. Dünyada her yıl sigaraya bağlı derin nefes almak, olaylardan uzaklaşmak gibi eğer sadece nikotin replasman tedavisiyle sigara bırakmayı deniyorsa eğer sadece nikotin replasman tedavisiyle sigara bırakmayı deniyorsa derin nefes almak, olaylardan uzaklaşmak gibi arasında ön sıralara yerleştiriyor. Dünyada her yıl sigaraya bağlı
hastalıklardan yaklaşık 5 milyon kişi, ülkemizde ise 100.000 birçok sebeple içiyor olabilir. Sigara bağımlıla- bu oran daha da artmaktadır. Bu nedenle kişiye verilecek psikososyal bu oran daha da artmaktadır. Bu nedenle kişiye verilecek psikososyal birçok sebeple içiyor olabilir. Sigara bağımlıla- rında sorgu lanması gereken en önemli nokta- hastalıklardan yaklaşık 5 milyon kişi, ülkemizde ise 100.000
rında sorgu lanması gereken en önemli nokta-
kişi hayatını kaybediyor. Siz de aşağıdaki yöntemleri lardan birisi budur. Sigara bırakma poliklinikle- desteğin önemi çok büyüktür. desteğin önemi çok büyüktür. lardan birisi budur. Sigara bırakma poliklinikle- kişi hayatını kaybediyor. Siz de aşağıdaki yöntemleri
deneyerek sigarayı bırakmanın imkansız olmadığını görebilirsiniz. rinde hastalar yargılanmamalı, empatiyle Yüksek depreşme oranlarının olduğu bir durumda tedavinin son Yüksek depreşme oranlarının olduğu bir durumda tedavinin son rinde hastalar yargılanmamalı, empatiyle deneyerek sigarayı bırakmanın imkansız olmadığını görebilirsiniz.
dinlenmelidir. Sonuçta kararları ne olursa olsun aşaması olan sürdürüm tedavisi çok önemlidir. Ancak hastaların aşaması olan sürdürüm tedavisi çok önemlidir. Ancak hastaların dinlenmelidir. Sonuçta kararları ne olursa olsun
onları yargılayıcı bir tutum içinde olunmamalıdır. çoğu zaman en çok zorlandığı dönemlerden biridir. Eğer hasta si- çoğu zaman en çok zorlandığı dönemlerden biridir. Eğer hasta si- onları yargılayıcı bir tutum içinde olunmamalıdır.
gara içmek için riskli ortamları sürekli tercih ederse içme isteğiyle gara içmek için riskli ortamları sürekli tercih ederse içme isteğiyle
Sigara bağımlılığı, Dünya Sağlık Örgütü tarafından en önemli halk Psikososyal tedavilere başvurulmalı baş etmekte zorlanabilir. Bir kereden bir şey olmaz gibi kolaylaştırıcı baş etmekte zorlanabilir. Bir kereden bir şey olmaz gibi kolaylaştırıcı Psikososyal tedavilere başvurulmalı Sigara bağımlılığı, Dünya Sağlık Örgütü tarafından en önemli halk
sağlığı sorunlarından biri olarak kabul ediliyor, ancak önlenebilir sağlık düşünceler artabilir ve tedavi yolundan sapmaya neden olabilecek düşünceler artabilir ve tedavi yolundan sapmaya neden olabilecek sağlığı sorunlarından biri olarak kabul ediliyor, ancak önlenebilir sağlık
problemleri arasında yer alıyor. Sigara bağımlıları hayatları boyunca Sigara bırakma polikliniklerinde daha çok medikal tedaviye odakla- kayma dediğimiz durum görülebilir. kayma dediğimiz durum görülebilir. Sigara bırakma polikliniklerinde daha çok medikal tedaviye odakla- problemleri arasında yer alıyor. Sigara bağımlıları hayatları boyunca
sürekli bırakma ve tekrar başlama gibi karmaşık bir döngü arasında nılsa da aslında psikososyal tedavilerin nikotin bağımlılığı tedavisinde Hastada sigaranın keyif verici etkisini hatırlatacak olaylarla birlikte et- Hastada sigaranın keyif verici etkisini hatırlatacak olaylarla birlikte et- nılsa da aslında psikososyal tedavilerin nikotin bağımlılığı tedavisinde sürekli bırakma ve tekrar başlama gibi karmaşık bir döngü arasında
gidip gelir ve genellikle sigarayı tek başına bırakmak güç olabilir. Si- önemli bir yeri bulunmaktadır. Hastaların nikotin bağımlılığı tedavi- rafı suçlama, pişmanlık, suçluluk duyguları oluşabilir. rafı suçlama, pişmanlık, suçluluk duyguları oluşabilir. önemli bir yeri bulunmaktadır. Hastaların nikotin bağımlılığı tedavi- gidip gelir ve genellikle sigarayı tek başına bırakmak güç olabilir. Si-
garanın kalıcı olarak bırakılabilmesi için bazı önemli noktalara dikkat sinde verilen nikotin yerine koyma tedavileri sonrasında bile bir yıl sinde verilen nikotin yerine koyma tedavileri sonrasında bile bir yıl garanın kalıcı olarak bırakılabilmesi için bazı önemli noktalara dikkat
edilmesi şart. içerisinde % 80 gibi bir oranda tekrar sigaraya başlama oranları mev- içerisinde % 80 gibi bir oranda tekrar sigaraya başlama oranları mev- edilmesi şart.
“Sigaranın benim hayatımdaki yeri nedir?” cuttur. Bu yüksek bir orandır. Bu sebeple sadece farmakolojik tedavi cuttur. Bu yüksek bir orandır. Bu sebeple sadece farmakolojik tedavi “Sigaranın benim hayatımdaki yeri nedir?”
sorusunun yanıtı önemli değil hastalara psikososyal tedavi de sunulmalıdır. Sigara bırakma davranışı ve sigaradan Sigara bırakma davranışı ve sigaradan değil hastalara psikososyal tedavi de sunulmalıdır. sorusunun yanıtı önemli
Sigara bırakma polikliniklerine birçok sigara bağımlısı başvurmak- Ruhsal hastalıklarda başvurulan bilişsel davranışçı terapi modellerinin elde edilen kazanç maddi bir ödüle elde edilen kazanç maddi bir ödüle Ruhsal hastalıklarda başvurulan bilişsel davranışçı terapi modellerinin Sigara bırakma polikliniklerine birçok sigara bağımlısı başvurmak-
tadır. Kimi zaman bu hastaların sigara bırakma polikliniklerine baş- sigara içme alışkanlığında da oldukça etkili bir şekilde kullanıldığı gö- dönüştürülmeli. dönüştürülmeli. sigara içme alışkanlığında da oldukça etkili bir şekilde kullanıldığı gö- tadır. Kimi zaman bu hastaların sigara bırakma polikliniklerine baş-
vurusu kendi istekleriyle olmakla birlikte, kimi zaman doktorlarının rülmektedir. Birinci basamak olan sigara bırakma polikliniklerinde bu rülmektedir. Birinci basamak olan sigara bırakma polikliniklerinde bu vurusu kendi istekleriyle olmakla birlikte, kimi zaman doktorlarının
yönlendirilmesi, kimi zaman da çevreden gelen baskılarla olmaktadır. tarz uygulamalar etkili olabilmektedir. tarz uygulamalar etkili olabilmektedir. yönlendirilmesi, kimi zaman da çevreden gelen baskılarla olmaktadır.
2024 / SONBAHAR | 15
14 | 2024 / SONBAHAR | 11 2024 / SONBAHAR | 15 14 |