Page 37 - FarmaNed 30

Besin alerjileri tedavi edilebilir mi? Besin alerjileri erişkinlerin %1’ini, çocukların ise %7’sini etkiler.
Yapılan testler sonucunda hastanın hangi besinlere karşı alerjisi Bununla beraber bazı çocuklarda daha sık olarak görülebilmek-
olduğu ve vücudun reaksiyon şiddeti belirlenir. Ondan sonra da tedirler. Besin intoleransi ise çok daha sık olarak görülmekte-
nasıl bir yol izleneceğine karar verilir. Kesin bir tedavisi olmamak- dir. Hemen herkeste hayatının bir bölümünde intoleransa bağlı
la birlikte, alerjik reaksiyonlar ortaya çıktığında antihistaminik ve olarak yakınmalar ortaya çıkabilir. Bazı kişiler spesifik maddelere
kortikosteroid ilaçlar kullanılabilir. Bunun dışında alerjiye sebep karşı tolerans gösterebilmektedir ki; bunların en sık olanı “lak-
olan besinler hakkında hasta bilgilendirilmeli, paketli gıdalarda toz intoleransı”dır ve toplumun yaklaşık olarak %15’ini etkiler.
besin içerikleri okunması öğretilmeli ve ciddi alerjik reaksiyon- Laktoz intoleransı vakalarında, sindirim sisteminde sütün için-
lar için gerekli ilaçlar ve bunların kullanımları aktarılmalıdır. En deki laktoz maddesinin sindirilmesinde etkili olan laktaz enzimi
önemlisi; bağışıklık sisteminin kabul etmediği gıdalar temel bes- yoktur veya azalmıştır. Dolayısıyla bu enzimin yetersizliğinde
lenmenin büyük bölümünü oluşturuyor ve tüketilemiyorsa ye- sindirim tam oluşmaz ve besinler tam olarak sindirilemediği için
tersiz beslenme ile başka rahatsızlıklara sebep olmamak adına şişkinlik, ishal ve karın ağrısı ortaya çıkar.
mutlaka uzman kontrolünde bir diyet düzenlenmelidir.
Bebeklerde ek gıda döneminde nelere dikkat
Öte yandan çölyak, bağırsaklarda besin maddelerinin sindirimi- edilmelidir?
nin ve emiliminin bozulmasına yol açan bir hastalıktır. Çölyak
hastalığı olan insanlar; buğday, arpa, çavdar ve bir dereceye ka- İnek sütü alerjisi saptanan bir bebeğe 12-18 ay süre ile inek
dar da yulafta bulunan bir protein olan ‘gluten’e karşı hassasiyet sütü içeren gıdalar ve inek sütü bazlı mamalar verilmez, özel
gösterirler. Bu kişiler gluten içeren gıdalarla beslendiklerinde mamalarla beslenmesi desteklenir. Bu sürenin sonunda tekrar
ince bağırsaklarında oluşan immunolojik reaksiyonlar sonucu inek sütü verilmeye başlanarak belirtilerin ortaya çıkıp çıkmadığı
hücrelerde iltihap ve hasar oluşur. Oluşan bu hasar sonrasında gözlenir. İnek sütünü tolere etmeye başlama süresi bebekten
besin maddelerinin sindirimi ve emilimi bozulacağından, ishal bebeğe değişiklik gösterir.
ve zamanla vücutta bazı maddelerin eksikliği ortaya çıkar. Ek gıdaya bebeklerin altıncı ayı yani 180 günü dolmadan baş-

Süt alerjisi nedir? lanmamalıdır. Besinlerin az miktarda, 2-3 günlük aralarla veril-
mesi, çocuğun bir besin maddesine alerjisi varsa bunu tespit
Bebeklik döneminde en sık rastlanan gıda alerjisi, “süt alerjisi” etmeyi kolaylaştırır. Çocuklarda en sık; süt, yumurta, buğday,
yani “inek sütü alerjisi”dir. İnek sütündeki proteinlere karşı (özel- soya, yer fıstığı, balık ve bazı deniz ürünleri besin alerjisine ne-
likle beta laktalbümin) vücudun verdiği bir alerjik reaksiyondur. den olur. Alerji yapan besin alındıktan hemen sonra şikayetler
İnek sütünün bebeğe direk verilmesi ile olabildiği gibi; anne sütü ortaya çıktığı gibi; 7 gün sonra da karın ağrısı, kusma, ishal, kanlı
ile beslenen bebeklerde annenin diyetindeki inek sütü içeren dışkılama, kabızlık, egzama, popoda pişik ve kaşıntıyla da alerji
gıdaların bebeğe emzirme yolu ile geçmesi sonucu da ortaya kendini gösterebilir. Bebeklik döneminde ek gıdalara erken baş-
çıkabilir. Ayrıca çoğu hazır mama inek sütü proteinleri içerdiğin-
den, mama ile beslenen bebeklerde de alerji görülebilir. landığında; sindirim sisteminin tam gelişmemiş olması nedeniy-
le ishal ve besin alerjilerinde artış gözlenir. Diğer yandan, doğru
İnek sütü alerjisi olan çocuklarda genellikle keçi sütü ve soya ve yeterli besinler verilmediği takdirde gelişim problemleri orta-
sütüne karşı da çapraz alerji gelişebilir. Bebeğe ve anneye bes- ya çıkabilir. Ek gıdalara geç başlandığında ise; ilerleyen aylarda
lenme önerilerinde bulunurken bu konuya dikkat edilmelidir. anne sütü yetersiz kalabileceği için büyümede yavaşlama, bağı-
Anne sütü ile beslenen bebeklerde annenin tükettiği süt ve süt şıklıkta zayıflama ve kilo alım problemlerine neden olabilir.
ürünleri emzirme yolu ile bebeğe geçerek alerjiye yol açar. Bu
durumda anne sütü ile beslenmeye devam edilmesi, ancak Çocuklarda besin alerjileri kalıcı mıdır?
annenin diyetinden süt ve süt ürünlerinin tamamen çıkarılma- Çocuklarda buğdaya bağlı besin alerjileri, farklı tiplerde kendini
sı önerilir. Anneyi kalsiyum eksikliğinden korumak için medikal gösterir. İçeriğindeki protein yapılarına göre çölyak hastalığına
destek önerilmeli ve diyetisyen eşliğinde beslenmesi düzenlen- neden olabilir. Buğday, arpa ve yulaf benzeri tahıllarla da çapraz
melidir.
reaksiyon gösterebilir. Özellikle fıstık alerjisi 4 yaşın üzerindeki
çocuklarda sık görülür. Bu alerji hayat boyu devam eder. Soya
Besin alerjisine genetik yatkınlıklar da bu gruptaki alerjik besinlerden biridir. Yüksek protein içeriği
neden olabilir ama genelde çocukluk nedeniyle gıda endüstrisinde çok sık kullanılan bir besindir. İş-
döneminde başlar. lenmiş pek çok üründe bulunabilen soyanın çok az miktarı bile
alerjik reaksiyonu tetikleyebilir.

2021 / İLKBAHAR 35