Page 36 - FarmaNed 30
P. 36
ÖZEL
DOSYA
BESİN
ALERJİSİ
Uz. Dr. Mahmut Demirci
Memorial Şişli Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı
Uz. Dr. Dicle Çelik
Memorial Şişli Hastanesi Pediatri Uzmanı
Besin alerjisi nedir? Besin alerjilerinde doğru tanı nasıl konulur?
Besin alerjisi, bağışıklık sisteminin günlük tüketilen besinlere Bahsettiğimiz gibi besin alerjisi ile besin intoleransı klinik bulgu-
anormal tepki vermesi olarak tanımlanır. Bu tepki kimi zaman larının benzerliği sebebiyle sıkça karıştırılır. Her iki durumda da
ciltte kızarıklık, döküntü gibi küçük reaksiyonlarla kendini gös- bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal gibi belirtiler oluşur. Ancak be-
terirken, kimi zaman hayati risklere yol açabilir. İlk belirtiler ise sin alerjisi bağışıklık sisteminin besinlerin içerisindeki proteinlere
genellikle besin intoleransıyla karıştırılarak önemsenmez. Bu verdiği bir tepki iken; besin intoleransı vücutta bir enzim ek-
durum da ciddi alerjik şoklarda uzmana danışmayı geciktirir. sikliği sonucu metabolizma bozukluğunda gelişir. Besin alerjisi
Besin alerjisi; bağışıklık sisteminin besinin içerisindeki proteini besin tüketimi miktarı fark etmeksizin reaksiyon verirken; besin
vücut için bir tehdit olarak görmesi sonucu, besine karşı IgE an- intoleransı besinin belli bir miktarın üzerinde tüketiminde klinik
tikoru üretmesiyle başlar. Genetik yatkınlıklar da besin alerjisine bulgular ortaya koyar. Besin alerjisi ile besin intoleransı arasın-
neden olabilir. daki ayrımı doğru yapmak gerekir.
Tedavi için mutlaka uzmana danışılmalıdır. Besin alerjilerinde
Ne tür besinlere karşı alerji oluşabilir? tanı koymak için hastanın öyküsü çok önemlidir. Hangi besinler
Besin alerjisi genelde çocukluk döneminde başlar. Anne sütü tüketildiğinde vücudun nasıl reaksiyonlar verdiği gözlemlenme-
içerisindeki besin ögeleri ile de bebekte besin alerjisi gelişebi- lidir. Uzmanı doğru yönlendirmek adına besin günlüğü tutula-
lir. Besin alerjisi çoğunlukla inek sütü, yumurta, balık, yer fıstığı, bilir. Tüketilen besin içeriği, ne kadar sürede ne tür belirtilerin
fındık, ceviz, fıstık, soya, buğday, kabuklu deniz ürünleri, susama ortaya çıktığı, ne kadar sürede düzeldiği, aynı besin her tüke-
olabileceği gibi her besine karşı gelişebilecek bir durumdur. Bu tildiğinde aynı belirtilerin ortaya çıkıp çıkmadığı not alınabilir.
besinlere olan alerjik reaksiyonlar ciltte kızarıklık, kaşıntı, yemek Örneğin yumurta alerjisi olan bir kişide içerisinde eser miktarda
borusunda ödeme sebep olabildiği gibi kusma ve ishale de se- yumurta bulunan bir bisküviye karşı da alerjik reaksiyon gelişebi-
bep olabilir. lir. Bu nedenle besin günlükleri tanı için önemlidir.
Deri testleri, serumda IgE ölçme, besin provokasyon testleri tanı
için yapılabilecek testlerdir. Deri testleri bebeklerde dahi yapıla-
bilir. Yapılan testler sonucu alerjik reaksiyon veren besinler di-
yetten çıkartılarak klinik şikâyetlerin düzelip düzelmediği kontrol
edilebilir. Besin testleriyle vücuda alerjiye sebep olan besinin
yüklemesi yapılarak klinik şikâyetlerin tekrar oluşup oluşmadığı
gözlenebilir. Ancak vücudun hayati reaksiyon verdiği besinlerin
yüklemesi kesinlikle yapılmamalıdır. Bu nedenle hasta-doktor
ilişkisi çok önemlidir. Hastalara yanlış tanı konulması gereksiz
yere kısıtlı diyet yapılmasına neden olabilir.
34
