Page 27 - FarmaNed 34

ÜLSER

Doç. Dr. Fuat Ekiz
Medical Park Ordu Hastanesi
Gastroenteroloji Uzmanı

Ülserin teşhisi için pek çok yöntem bir arada kullanılabilir
Peptik ülserin en önemli komplikasyonu kanama, delinme ol-
makla birlikte; ülsere bağlı gastrointestinal sistemde darlıklar,
pankreas gibi organlara penetrasyon gelişebilir. Mide ülserleri
daha sıkıntılı seyretmekte olup hastaların % 35’inde ciddi komp-
likasyonlar gelişebilmektedir.
Özellikle mide kanserinin semptomları ülser ile benzeştiğinden
dolayı mide ülseri olan hastaların hekim kontrolünde olması
önemlidir.
Peptik ülser; mide veya on iki parmak bağırsağının üzerini ör-
ten tabakanın pepsin ve asite bağlı olarak aşınması sonucu or- Peptik ülserin tanısında detaylı bir öykü ve fizik muayene son-
taya çıkan karında rahatsızlık hissi, ağrı ve batıcı tarzda yanma rası teşhis için endoskopik inceleme (gastroskopi) gerekir. Gast-
ile semptom veren bir hastalıktır. roskopik incelemenin tanısal yöntemlerin başında olmasının
sebebi, hem teşhis için hem de kanama veya darlık gibi bazı
Stres ve alkol ülseri tetikleyebilir komplikasyonların tedavisinde kullanılmasıdır. Yine bu incele-
Peptik ülser hastalığının birçok sebebi olmakla birlikte, genel- me ile ülserlerin kansere dönüşebilecek bir tip olup olmadığı
likle suçlanan etkenler; Helikobakter Pylori mikroorganizması, da tespit edilebilir. Bunun dışında komplikasyonların tespiti için
non-steroid anti-inflamatuar ve asetil salisilik asit gibi ilaçlar, bilgisayarlı tomografi de kullanılabilir. Her ne kadar laboratuvar
genetik faktörler, kalsiyum yüksekliği, stres, alkol ve sigaradır. tetkikleri doğrudan ülser teşhisinde kullanılmasa da, hemog-
Bu sebeplerin yanı sıra, mide üzerini örten tabakanın bozul- ram testinde bakılan kansızlık dolaylı yoldan ülser göstergesi
masına sebep olan koruyucu maddelerin azalması da önemli olabilir. Yine kalsiyum yüksekliğinin tespiti için biyokimyasal
bir etkendir (mukus tabakasının bozulması, kan akımı azlığı vs). analizler yapılabilir. Yine Helikobakter Pylori tespiti için endos-
Helikobakter Pylori’nin teşhisi ve tedavisi ile ülsere bağlı komp- kopik biyopsi dışında üre nefes testi ve dışkıda antijen testi de
likasyonlar ve mide kanseri gibi durumların görülme sıklığında önemli tanı araçlarıdır.
son yıllarda belirgin düşüş izlenmiştir. Ülserde beslenmenin önemi büyük
Batıcı tarzda karın ağrısına dikkat edilmeli Yerleşim yeri ve sebebe göre değişmekle birlikte, ülser tedavi-
Peptik ülser hastalığının en sık görülen belirtisi karnın üst orta sinin en önemli basamağı Helikobakter Pylori tedavisi ve asit
hattında ortaya çıkan batıcı tarzda ağrıdır. On iki parmak bağır- baskılamasıdır. Komplikasyonların tedavisi için endoskopik
sağı ülserinde ağrı aç karnına artıp yemekle azalırken, mide ül- ve cerrahi tedaviler de gerekebilir. Ülserin önlenmesindeki ilk
serinde ağrı daha çok tok karnına ortaya çıkar. Yanma, kusma, seçenek ülsere sebep olan ilaçlardan kaçınmaktır. Risk faktö-
bulantı gibi yakınmalar da olabilir. Ancak hiçbir yakınma ülser rü olan bireylerde Helikobakter Pylori tedavisi ülser gelişimini
için spesifik değildir. Gece uykudan uyandıran batıcı tarzda ka- önlemek için kullanılır. Nadir görülse de Zollinger Ellison send-
rın ağrısı çoğu zaman on iki parmak bağırsağı ülserini düşündü- romu gibi hastalıklarda asit baskılaması ile ülser önlenmesi ve
rür. Ancak semptomların safra kesesi ve pankreas hastalıkları tedavisi yapılabilir.
ile de karışabileceğini akılda tutmak gerekir. Son olarak mide ülseri olan kişilerin yeme içmelerine dikkat et-
Ülser daha çok 55 -65 yaş arasındaki insanlarda görülüyor. mesi gerekiyor. Özellikle liften zengin sebzeler, baklagiller, balık
Mide ülseri kadınlarda daha sık görülürken, on iki parmak ba- ve deniz ürünleri, yumurta, yeşil çay gibi ürünler ülsere iyi ge-
ğırsağı ülseri erkeklerde daha sık ortaya çıkıyor. Eskiden ölüm lirken; kahve, alkol, sigara, yağlı yiyecekler, baharat, domates,
riski daha fazla olan bu hastalıkta, son yıllarda ilaçların keşfi ile çikolata gibi ürünler mide asidini arttırarak ülser semptomlarını
bu risk oldukça düşük seviyelere gelmiştir. artırabilir.

2022 / İLKBAHAR | 25