Page 17 - farmaNed 36

Sürekli ödül vermek çocuğun sorumluluk bilincinin
gelişmesini zedeler
Ödül yöntemi kısa vadede etkili gibi gözükse de bunun süreklilik
göstermesi, çocuğun bu duruma alışmasına neden olur ve çocuk
ödülden haz almamaya başlar. İşin ucunda mutlaka ödül olduğu-
nu bilen çocuk; o anda ödüle ulaşabilmek için istenilen davranışı
yerine getirir. Fakat ödül ortadan kalktığı zaman yapması bekleni-
len davranışı yerine getirmez.
Çocukların isteklerinin ardı arkası kesilmez ve bitmek bilmeyen
istekler de ebeveynleri çıkmaza sokar. Bu nedenle yöntem etkin-
liğini kaybeder. Çocuk kendi sorumluluğu olan işleri bile yapma-
dan önce ödül beklemeye alışır. Bu durum sorumluluk bilincinin
gelişmesini zedeler.
Çocuğunuzu olumlu davranışları karşısında ödüllendirmek isti-
yorsanız, onu ne kadar çok sevdiğinizi dile getirerek bunu yapa-
bilirsiniz ya da sizin için ne kadar değerli olduğunu ona anlata-
bilirsiniz. En etkili ödül yöntemi; sevmeyi, sevilmeyi ve ne kadar
değerli olduğunu çocuğunuza hissettirebilmektir.
Problemli çocuk yoktur, problemli davranış vardır Ebeveynlere Tavsiyeler
Ebeveynlerin çocuk yetiştirmede bilmesi gereken bir diğer önemli
nokta ise; problemli çocuk değil, problemli davranış varlığını ka- 1. Çocuğunuzun her isteğini hemen yerine getirmeye
bul etmektir. Ebeveynler problemli davranışı ortadan kaldırmak çalışmayın. Hayır diyebilmek, sınır koyabilmek, bek-
için ceza yöntemine başvurur. Ancak, cezaya başvurmadan önce lemeyi öğretmek çocuk yetiştirmede önemlidir.
çocuktaki istenmeyen davranışın nedenleri üzerine düşünmek ve 2. Kurallar koyun.
araştırmak gerekir. Bu istenmeyen davranışla ilgili öncelikle ko- 3. Çocuğunuzla iletişiminizde emir kipiyle cümleler
nuşmak, davranışın hatalı olduğuna dair dikkat çekmek önem- kurmayın. “Yapar mısın?” ya da “Giyer misin?” şek-
lidir. Tabi ki davranışın sonuçları büyük sorunlar getirmiyorsa; linde konuşun.
öncelikle bu davranışı onaylamadığınızı çocuğunuzla konuşarak, 4. Onunla kısa ve öz konuşmaya çalışın.
onu uyarmayı deneyin. 5. Hata yaptığında direkt ve olumlu bir dil kullanarak
Her şeyden önemlisi, çocuğunuza rol model olarak ve yol gös- söyleyin. Örneğin; “Yaramazlık yapma” demek ye-
tererek istenmeyen davranışı anlaması konusunda yardımcı ola- rine, “Evin içinde koşturduğun zaman komşularımız
bilirsiniz. Tüm bu uyarıları yaparken sakin ve sabırlı kalabilmek rahatsız olabilir” şeklinde anlatın. Çocuk yetiştirirken
gerekir. Çünkü çocuğunuzla olan iletişiminizde kullandığınız dil dilinizi olumluya çevirmeniz önemlidir. Örneğin;
çok önemlidir. Eğer çocuğunuz tüm bu uyarılara rağmen hatalı odasında oyun oynamak yerine salonda oynayan bir
çocuğa “Salonda oyuncaklarla oyun oynanmaz” de-
davranışını tekrarlamaya devam ediyorsa yaşına uygun ve elbette mek yerine, “Oyuncaklarınla odanda oynayabilirsin”
fiziksel anlamda canını acıtmayacak bir ceza belirleyerek uygu- şeklinde bir yaklaşım sergileyebilirsiniz.
layabilirsiniz.
6. Çocuğunuzun hatalarında onu direkt cezalandır-
Ceza yöntemiyle kontrol edilen çocuk, mak, eleştirmek yerine iletişim becerilerini etkin bir
hırçın ve agresif davranışlar sergiler şekilde kullanmayı deneyin. Sen dili konuşma biçimi
karşı tarafı suçlayıcıdır. Sen dili yerine ben dilini kul-
Çocuğa yaptığı davranışın neden hatalı olduğu ve neden ceza al- lanmayı seçin.
dığı konusunda bilgilendirme yapmanız önemlidir. Ceza verilerek
kısa süreliğine olumsuz davranış engellense bile, sürekli olarak 7. Ceza vermeden önce tedbir almayı unutmayın. Ço-
cezaya başvurulması ebeveyn-çocuk ilişkisini ciddi anlamda et- cuğunuzun öfkelendiği durumların farkına varın ve
kileyen, zarar veren bir yöntemdir. Çocukta kin ve nefret gibi ne- onların çözümlerini konuşarak değiştirmeyi dene-
yin. İnatlaşma durumunda ona seçenek sunun.
gatif duyguların oluşmasına neden olur. Ceza yöntemiyle kontrol
edilen çocukta hırçın ve agresif davranışlar sık gözlemlenir. Uy- 8. Son olarak, çocuğunuzla olan iletişiminizde anne-
baba olarak sabırlı ve tutarlı bir şekilde hareket
gulanan katı cezalar, çocukların özgüven gelişimine zarar verir ederek disiplin sağlamayı deneyin.
ve şiddete yönelimi artırır. Fiziksel ve duygusal anlamda acı veren
hiçbir yöntemin ceza aracı olarak kullanılması uygun değildir.

2023 / İLKBAHAR | 15