Page 29 - farmaNed 35

Erken menopoz tanısı nasıl konur?
Doktora başvurduğunuzda şikayetler, tıbbı öykü ve aile öyküsü
alınır. Ardından fizik muayene yapılır. Sıklıkla tanı koymak için
testler gerekli değildir, şikayetler tanı için yeterlidir. Ancak, erken
menopozdan şüpheleniyorsanız doktora başvurarak şikayetlere
neden olan başka bir durum olup olmadığı kontrol edilmelidir.
Yaşınız, diğer şikayetler, aile öyküsü ve bireysel özelliklerinize
göre doktorunuz ayırıcı tanıya yardımcı olacak gerekli testleri is-
ter. Sık istenen tetkikler şunlardır:
Gebelik testi – Son adetin üzerinden bir yıl geçmeden menopoz
tanısı konulmaz. Bu dönemde üreme çağındaki her kadında adet
kesilmesi varsa önce gebe olmadığı kanıtlanmalıdır.
Kan testleri – En sık bakılan kan hormon seviyeleridir. Adet dü-
zensizliğini açıklayıcı bilgi sunarlar. Neden erken menopoza gir-
diğimizi netleştirmeyi sağlar. En sık istenen hormonlar:
| FSH (Folikül Stimülan Hormon): FSH düzeyleri sürekli 30-
40 mIU/mL üstünde ise ve 12 aydır adet görmediyseniz me-
nopozda olmanız çok olasıdır. Ancak tek bir yüksek FSH de-
ğeri tanı için tek başına yeterli değildir.
| Östrojen: Östradiol olarak istenen östrojen tipi menopozda
düşüktür.
| AMH (Anti-Müllerian Hormon): Yumurtalık rezervi hakkında
bilgi verir. AMH düşüklüğü rezervin azaldığına işaret eder.
| TSH (Tiroid Stimülan Hormon): Tiroidin az çalışması (hipoti-
roidi) perimenopoz şikayetlerine benzer tablo oluşturur. Ayı-
rıcı tanı için istenen TSH, hipotiroidi de yüksektir.
| PRL (Prolaktin): ‘Süt hormonu’ olarak bilinen PRL yüksekliği
adet düzenini bozar. Ayırıcı tanı için istenen PRL yüksek ise
nedenleri araştırılır. Erken menopoz nasıl tedavi edilir?
Yine de hormon testleri (FSH, östrojen) tanıda çok yeterli olma- Günümüzde henüz yumurtalıkları tekrar çalıştırmaya başlaya-
yabilir. Çünkü perimenopozda düzeyler değişir ve dalgalanma cak bir tedavi yoktur. 40-45 yaş arasındaki hastalarda tedavinin
gösterir. amacı, şikayetleri hafifleterek yaşanılan değişikliklere uyum sağ-
Genetik testler – Hormon düzeyleriniz ‘erken menopozu’ işaret lamaya yardımcı olmaktır. 40 yaşın altındaki hastalarda menopoz
ediyorsa kromozom analizi gerekir. Buna ‘karyotipleme’ denir. sonrası süreç daha uzun olacağından ve östrojenin uzun süre ek-
sikliğine bağlı gelişen, onları bekleyen daha ciddi sağlık sorunları
olduğundan tedavi gerekir. Doğal menopoz yaşına kadar (50 yaş
civarı) hormon tedavisi ile eksik olan östrojen yerine konur.
En sık kullanılan hormon tedavisi olan sistemik hormon tedavi-
sinde ilaçlar ağızdan verilir. Bu uygulama birçok perimenopoz
şikayetine iyi gelir. Bunu tercih etmeyen ve alması uygun olma-
yanlarda vajinal yoldan verilen östrojenle ise alt genital sistem ve
idrar yollarındaki şikayetler tedavi edilebilir.
Hormon tedavisinin kalp-damar hastalıkları, inme ve meme kan-
seri gibi ciddi riskleri vardır. Doktorunuzla bunları konuşarak karar
vermelisiniz. Düşük doz tedaviler daha az risklidir. Doğum kont-
rol hapları daha düşük dozda hormon içerdiğinden kullanılabilir.
Doğal östrojen ekstreleri, çeşitli vitaminler ve mineraller içeren
ilaçlar da vardır.
Tedavinin en önemli kısımlarından biri de psikolojik destek sağ-
lanmasıdır. Kişi kaygı, üzüntü ve korku hissi yaşayabilir. Bu süreçte
bir destek grubuna katılabilirsiniz. Destek grubundaki diğer kişiler
ile bu duygularınızı paylaşabilirsiniz.

2022 / SONBAHAR | 27