Page 31 - farmaNed 35

Işın tedavisi (radyoterapi) planlanan hastalarda, yumurtalığın ışın-
lama alanı dışındaki bir yere taşınması (ooforopeksi) düşünülebi-
lir. Bir kadının kanser veya ciddi bir tıbbi hastalığa yakalandığında
gebe kalma güvenliği, tedavi eden doktoruyla görüştükten sonra
düşünmesi gereken bir karardır.
Hormon Replasman Tedavisi (HRT)
Erken menopozdaki genç kadınlar östrojen eksikliği semptomla-
rını hafifletmek için östrojen tedavisi almayı seçebilir ve genellikle
bu durumda daha ileri yaştaki kadınlara kıyasla daha yüksek doz-
lar gerekebilir. HT/HRT kullanma kararı doktorunuz ile tartıştıktan
sonra verilmelidir; çünkü bazı hastalıkların veya kanserlerin varlığı
östrojen tedavisine engeldir.
Meme veya endometrial kanserden sonra çoğu kadına östrojen
içeren ilaçlardan kaçınmaları önerilir. Bu durumda, hormonel
olmayan tedaviler yararlı olabilir. HT/HRT kullanıldığında güncel
yaklaşım tedaviyi yaklaşık 50 yaşa kadar yani ortalama doğal me-
nopoz yaşına kadar devam ettirmektir. Bundan sonra sürdürme
kararı, normal yaşta menopoz kararı ile benzerdir. Seçenekler Kemik Erimesinin Önlenmesi
arasında östrojen tabletler, östrojen yamalar veya jeller bulunur. Erken menopoza giren kadınlarda osteoporoz yani östrojen ek-
Eğer bir kadın histerektomi (rahim alınması ameliyatı) geçirmişse, sikliğine bağlı kemik erimesi sık görülür. Sigara içimi, yetersiz
östrojen tek başına kullanılabilir. kalsiyum alımı, egzersiz eksikliği ve kemoterapi gibi durumlar
Kombine oral kontraseptif haplar (doğum kontrol haplarının ba- da kemik kaybına katkıda bulunur. Özellikle hormon replasman
zıları), eğer kadının önemli bir risk faktörü (örneğin pıhtılaşma tedavisi almıyorsanız, östrojen hormonu artık kemiklerinizi ko-
eğilimi, geçmişte pıhtılaşma hastalığı öyküsü veya sigara kullanı- ruyamaz. Kemik yoğunluğunun ölçülmesi çok önemlidir. Vücu-
mı gibi) yoksa 50 yaşına kadar kullanılabilir. Kombine oral kontra- dunuzdaki temel kemik yoğunluğuna bağlı olarak, en geç iki yıl
septif hapları kullanma kararı doktor ile birlikte alınmalıdır; çün- arayla kemik mineral yoğunluğunun kontrol edilmesi önerilir.
kü bazı hastalıkların veya kanserlerin varlığı östrojen tedavisinin Sağlıklı bir yaşam tarzı, kemik sağlığını korumak için gereklidir.
kullanımını engeller. Eğer tedavi ile aynı zamanda çocuk istemi Erken menopozdaki kadınlar sigara içmemeli, düzenli aralıkla eg-
yoksa ve korunma (kontrasepsiyon) gerekliyse, hormonal seçe- zersiz yapmalı ve yeterli kalsiyum ve D vitamini almalıdır. Eğer bir
nekler kombine oral kontraseptif haplar veya hormonlu spiral artı kadın en az bir kez kemik erimesine bağlı kırık geçirmişse, daha
östrojeni (genellikle bir yama veya jel olarak) içerir. sonrasında tekrarlayabilecek olası kırık riskini azaltmak için östro-
jene ek olarak başka tedaviler de uygulanabilir.
Kalp ve Damar Hastalıklarının Önlenmesi
Erken menopoz, artmış risk ve kardiyovasküler hastalık, kalp yet-
mezliği ve kolesterol yüksekliği ile yakından ilişkilidir. Bu risklerin
en aza indirilmesi için hormon replasman tedavisine herhangi bir
engel yoksa doğal menopoz yaşına kadar kullanılması önerilir.
Kalp sağlığınızla ilgili riskler taşıyorsanız bu risk faktörlerinin (ör-
neğin hipertansiyon, kilo, sigara, diyabet, kolesterol) uygun şe-
kilde taranması gerekir. Bu süreçte sağlıklı beslenme, spor, kilo
verme ve sigarayı bırakma gibi yaşam tarzı değişiklikleri de en az
ilaç tedavisi kadar önem taşır.
Bilişsel Fonksiyon
Erken menopoza yol açan sebeplerden biri olan kemoterapiyle
ilişkili hafıza bozukluğu iyi bilinmektedir. Bununla birlikte, uzun
süreli östrojen eksikliğinin bilişsel işlev üzerindeki etkisi şu anda
belirsizdir. Cerrahi sebeplere bağlı erken menopoza giren kadın-
ların Parkinson hastalığı ve Alzheimer hastalığı riski artmıştır. Ka-
dınlarda doğal menopoz yaşına kadar östrojen tedavisinin bilişsel
/ nörolojik durumlar üstünde faydalı etkiye sahip olduğu düşü-
nülmektedir. Yaşam tarzı değişiklikleri de birçok semptomun iyi-
leştirici etkisi nedeniyle önem taşır.

2022 / SONBAHAR | 29