Page 23 - farmaNed 36
P. 23

Aile yapısı çocukların gelişiminde önemli rol oynar
          Çocuk ilk sosyal deneyimlerini aile içerisinde elde eder. Kişiliğin
          oluşumunda  önemli bir  yeri olan özdeşim  kurmak, çocuklarda
          aile bireylerini modelleme yoluyla gerçekleşir. Böylece model alı-
          nan ailenin yapısı çocuğun ileriki yaşantısında, duygusal ve top-
          lumsal gelişiminde belirleyici bir rol oynar. Bu noktada ebeveyn
          tutumları oldukça önemlidir. Anlayışlı ve tutarlı ailelerde büyüyen
          çocuklar ilişkilerinde daha sosyal ve duyarlıyken, kendi duygu ve
          düşüncelerini ifade etme konusunda da oldukça başarılı olur-
          lar. Bu tür çocuklarda davranışlarını denetleme becerisinin daha
          yüksek düzeyde olduğu da görülür. Buna karşılık, katı ve otoriter
          tutum sergileyen ailelerin çocuklar duygu ve düşüncelerini daha
          çok saldırgan tutumlarla ifade etme eğilimi sergiler ve kendi iç   Unutmayın! Şiddet dilde başlar, eyleme döner
          dünyalarını açıklamakta zorluk yaşayabilir.            İhmal edilen çocukluk dönemi, olumlu davranışların yerine sü-
          Katı ve otoriter tutuma maruz kalan çocuk, yaşamı boyunca sü-  rekli olarak olumsuz davranışların vurgulanması, hayal kırıklığı,
          rekli birileri tarafından kontrol edilme ihtiyacı ya da aşırı kontrol   aşağılanma ve öfkeye maruz kalma gibi olumsuz çocukluk ya-
          etme ihtiyacı duyabilir. Yetişkinlikte ise ikili ilişkilerde güven ve   şantılarının saldırgan davranışın altında yatan en temel etkenler-
          anlayıştan uzak, baskıcı ve katı tutum sergileyebilir. Bununla bir-  den oldukları söylenebilir.
          likte dürtülerini denetleme yetisi düşük olan çocukların ebeveyn   Unutmayın! Şiddet dilde başlar, eyleme döner. Çocuğunuz isten-
          tutumlarının aşırı rahat, serbest her istediğini gerçekleştiren sınır-  meyen bir davranış yaptığında ya da bir söz söylediğinde aşağıla-
          ların olmadığı tutumlar olduğu da dikkat çeker. Dolayısıyla güven   yıcı söz ve davranışlardan uzak durun. Şiddet davranışı çocuğun
          verici, destekleyici ve hoşgörülü  tutum; sağlıklı bir psikososyal   duygusal ihtiyacının karşılanmamasının dışa vurumudur. Duy-
          gelişim için oldukça önemlidir.                        gusal ihtiyaçları karşılanmayan çocuk toplum tarafından kabul
                                                                 görmeyen tutumlarla ihtiyacını gidermeye çalışabilir. Örneğin,
                                                                 kardeşi  doğduktan  sonra  duygusal  ya  da  fiziksel  anlamda  ihti-
                                                                 yaçları karşılanmayan, görülmeyen ya da günlük rutinleri bozulan
                                                                 çocuk, kardeşine ya da etrafa zarar verici davranışlar sergileyerek
                                                                 duygusal ihtiyaçlarını ifade edebilir. Bu sebeple çocuğun öfke-
                                                                 sinin altında yatan ihtiyaçları, anne ve babası tarafından dikkatle
                                                                 takip edilmelidir.
                                                                 İlişkilerinizde tutarlı olun, istenilen davranışın gerçekleşmesinde
                                                                 ebeveynlerin eylemleri sözlerinden daha etkilidir. Örneğin çocu-
                                                                 ğunuzdan arkadaşına vurmamasını, eşyalarını kırmaması isterken
                                                                 siz onlara istenmeyen bir davranışı ortadan kaldırmak amacıyla
                                                                 kaba davranırsanız çocuğunuzu ikileme düşürmüş olursunuz.
                                                                 Çocuğunuzun sağlıklı gelişimi için onu
                                                                 yönlendirmeyin, rehber olun

                                                                 Buradaki davranış öğrenimi çocuğun sadece çevresindekilerin
                                                                 kendisine nasıl davrandığı ile ilişkili değildir. Çevresindeki birey-
                                                                 lerin de birbirlerine nasıl davrandıkları, problem karşısında hangi
                                                                 tutumları sergiledikleri oldukça önemlidir. Ebeveynlerinin prob-
                                                                 lemler karşısında şiddet davranışı gösterdiklerini gören çocuklar
                                                                 yetişkinliklerinde bunu sorun çözmede doğal bir seçenek olarak
                                                                 görebilmektedir. Çünkü çocuklar sözlerinizden ziyade yaptıkla-
                                                                 rınızdan öğrenme eğilimindedirler. Çocuklara sürekli olarak neyi
                                                                 yapıp neleri yapmamaları konusunda uyarmak yerine; istenilen
                                                                 davranışın nasıl yapıldığı ve niçin yapılması gerektiği gelişimsel
                                                                 sürecine uygun bir dil kullanılarak anlatmak gerekir.
                                                                 Sonuç olarak çocuğunuzun sağlıklı gelişimi için ona güven duy-
                                                                 gusu aşılayın, yönlendirmeyin rehber olun, yeteneklerini keşfet-
                                                                 mesine izin verin, doğru bir model olun, çocuğun arzu ve ih-
                                                                 tiyaçlarını  karşılayın  ve  sorunlarla  baş  ederken  destekleyici  bir
                                                                 tutum sergileyin.




                                                                                                     2023 / İLKBAHAR  |  21
   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28