Page 24 - farmaNed 36

ÖZEL DOSYA

ÇOCUKLARDA

ÇALMA DAVRANIŞI

Çalma alışkanlığı olan çocuğun yaşı önemlidir
Çalma davranışı ya da çalma alışkanlığı olan çocuğun öncelikle
hangi yaşta olduğu önemlidir. 2 yaş çocuklarında sahiplik kav-
ramı gelişmediğinden, her şey kendilerinindir, her
Çocuklarda çalma davranışı, mülkiyet kavramının şeye sahip olmak isterler. Karşısındaki çocuğun
gelişmemesinden kaynaklı olarak ilkokul başlarına kadar elindeki balonu zorla almak ona göre gayet do-
sıklıkla karşılaşılan bir durumdur ve doğaldır. Tehlike çanları ğaldır. “Benim, senin, onun” gibi kavramları algıla-
mayan çocuk marketteki renkli şekerleri rahatlıkla
ise yaş ilerledikçe çalmaya başlar. Ebeveynlerin doğru avuçlayabilir.
tutumlarıyla çalmanın ortadan kalkması mümkündür. 3-4 yaş arasında ise çocuk yavaş yavaş kendisi-
ne ait olmayan şeylerin izin almadan alınmaması
gerektiğini öğrenmiştir, ancak sahip olma isteğine
Halk arasında çoğu kez “çalma” olarak ifade edilen eylem hu- karşı koyamaz. Marketteki çikolatayı, annesinin yüzüne mahcup
kuki anlamda “hırsızlık” tarifine karşılık gelir. “Ana sınıfına giden bir ifadeyle bakarak, cebine atabilir.
çocuğum arkadaşının boya kalemini çantasına atmış getirmiş, 4 Çocukta çalma davranışının en sık görüldüğü dönem 5-8 yaş-
yaşındaki kızım marketten bir avuç sakızı kimse görmeden cebi- tır. Anasınıfı ve ilkokulun başladığı bu dönemde, hoşuna giden
ne atmış, 5 yaşındaki oğlum masanın üzerindeki bozuk paraları her şey çocuk için cazibe kaynağıdır ve onun olmalıdır. İzinsiz
çikolata almak için almış; ne yapmamız gerekir?” gibi sorularla almaması gerektiğini bilmesine rağmen dürtülerine karşı ko-
psikiyatrist ve psikologlar olarak sıklıkla karşılaşırız. yamaz ve arkadaşlarının renkli kalemleri, kokulu silgileri ile eve
Çocuklar ilk 6 yaşta tamamen dürtüsel yaşayan, benmerkezci, gelebilir. Ebeveynler en çok bu dönemde panikler ve kızarlar.
antisosyal varlıklardır. 8 yaşına kadar her insan çocuk kabul edilir Çocuk ise “Yolda buldum, ödünç aldım” gibi bahaneler ileri sü-
ve yasal sorumluluğu yoktur. Bu yaşın üzerinde ülkeler arasında rebilir. Mülkiyet kavramına tam sahip olmayan çocuk anne ba-
farklılıklar bulunmakla birlikte, “farik mümeyyiz” yani “farkında ve basının tepkisini anlayamaz. Masanın üzerindeki bozuk paralarla
bilerek” olma durumuna göre yasal sorumluluklardan ceza alma annesinden habersiz bakkala koşup sakız, şeker, çikolata almak,
dönemi başlar. Ülkemizde 11-15 yaş arasındaki çocuklar, psikiyat- 5-8 yaş çocuğu için gayet doğal olabilir.
rist tarafından farik mümeyyiz olduğuna karar verilirse ceza alır. Bu yaşlarda ara sıra gerçekleşen ve hırsızlık amacı taşımayan
çalma alışkanlığı geçicidir. Biraz eğitim, anne babadan yeterli
Dr. Emine Filiz Uluhan sevgi ve ilgi ile kendiliğinden kaybolacaktır. Asıl sorun okul ça-
Psikiyatrist ğındaki hırsızlık olaylarıdır.

22 |