Page 25 - farmaNed 36

Temel maddi ihtiyaçlarının karşılanmaması çocukta
ÇOCUKLARDA ÇALMA çalma dürtüsü oluşturabilir
ALIŞKANLIĞININ NEDENLERİ Anne babalar çocukta çalma alışkanlığını önlemek için, özellikle
| Çocukta çalma huyunun en büyük nedenlerinden erken yaşlardan itibaren mülkiyet kavramını çocuğa vermelidir.
biri ilgi ve sevgi eksikliğidir. Yenidoğan kardeşinden Çocuğun kendi oyuncaklarının ve kendi odasının olması mülkiyet
dolayı unutulup sevilmediğini düşünen çocuk, ye- kavramını geliştirmede ilk adımdır. Çocuğun gereksinimi olan eş-
tiştirme yurtlarında kalan çocuklar, evlatlık verilen yalar ve oyuncaklar alınırken bunların sahibinin kendisinin olduğu
çocuklar varlığını hatırlatmak için çalma yoluna gi- belirtilmeli, bunlar kendisinden izinsiz ve habersiz alınmamalıdır.
debilir. “Bu benim”, “Bu senin”, “Bu kardeşinin”, “Bu babanın” gibi cümle-
ler kurularak mülkiyet kavramı pekiştirilmelidir. Siz çocuğun eş-
| Bazı anne baba tutumları da çocuklarda çalma alış- yalarına ne kadar saygı ve özen gösterirseniz, çocuk da başkala-
kanlığına neden olabilir. Baskıcı, mükemmeliyetçi, rının eşyalarına aynı saygıyı gösterecektir.
aşırı disiplinli ya da gevşek anne baba tutumu ço- Çocuğun temel maddi ihtiyaçlarının karşılanması da çocukta
cukta çalma davranışında rol oynar. çalma huyunun önlenmesinde önemlidir. Maddi olanaklar çer-
| Yetersiz harçlık ya da maddi yetersizlik sonucu temel çevesinde her şeyin en pahalısını, en iyisini almak değil, çocuğun
ihtiyaçların karşılanmaması da çalmada etken olabilir. beğeneceği işlevsel bir ürünü seçmek yeterlidir. Her istediği faz-
| Aşırı harçlık vererek çocukta doyumsuzluk yaratılmış lasıyla alınan ve yapılan çocuklarda ise doyumsuzluk hissi gelişir
olabilir. Bu durum ihtiyacı olmadığı halde alma iste- ve istenmeyen davranışlar ortaya çıkabilir. Çocuklara 7 yaşından
ğini bastıramamaya yol açar. itibaren düzenli harçlık verilmelidir.
| Sosyal bir gruba kabul edilme, arkadaşlıklar kazanma Sorunu çözmenin anahtarı doğru iletişimdir
amacıyla çocuk çalma eylemine kalkışabilir. Babanın Anne babaların dengeli ve tutarlı davranmaları, aşırı sevgi ve katı
cebinden, annenin cüzdanından habersizce alınan tutumdan kaçınmaları çocukta kötü alışkanlıkları önlemede çok
paralarla diğer çocuklara bir şeyler alınır. önemlidir. Çocuğa ilgisizlik, akranlar arası kıyaslama yapılması, ai-
| Yoksunluk ve güvensizlik duygularını bastırma ama- leye gelen yeni bebek nedeniyle büyük çocuğun ihmal edilmesi
cıyla çalma yoluna gidilebilir. gibi duygusal boşluk yaratan durumlar, yaşadığı sevgi eksikliğini
telafi etme amaçlı çocuğu çalmaya itebilir.
| Başkasının hak ve mallarına saygı gösterilmesi ge-
rektiği konusunda, zamanında ailece verilmesi gere- Okuldan arkadaşlarının bazı eşyalarıyla eve gelen çocuğunuzda
sorunu çözmenin anahtarı doğru iletişimdir. Bu davranışı görmez-
ken eğitim eksikliği çalma eğilimine çocuğu yönlen- den gelmek ya da telaşlı, suçlayıcı, sert bir tutum takınmak en bü-
direbilir.
yük hatadır. Kesinlikle fiziksel ceza verilmemeli, çocuk kötü olarak
| Olumsuz arkadaş grupları içinde yer alıyorsa yine bu damgalanmamalıdır. Çocuğun yaşına uygun bir dille bu davranışın
tutumu sergileyebilir. doğru olmadığı, arkadaşının eşyasını bulamayınca üzülebileceği
| Çocuk olumsuz bir çizgi film karakteri, bilgisayar anlatılmalı ve alınan eşya mutlak surette geri verilmelidir.
oyunu karakteri vs. ile özdeşleşme yaşıyor olabilir. Birçok anne baba okuldan arkadaşının kalem kutusuyla geldiğini
gördüğü çocuğuna şiddetli tepki vermekte, kızmakta, ayıplamak-
ta, korkutmakta; ancak alınan eşya, oyuncak vs. geri gitmemek-
tedir. Burada hassas nokta alınan şeyin geri iadesini sağlayarak,
davranışın onaylanmadığını net bir şekilde çocuğa göstermektir.
Çocuklarınıza doğru bir rol model olmalısınız
Özetlersek çocuklarda çalma alışkanlığı belli yaşlara kadar mülki-
yet kavramının gelişmemesi, kurallara uyma bilincine henüz varıl-
mamış olmasındandır. İlerleyen yaşlarda ve tekrar sıklığı ile maddi
değerin yükseldiği durumlarda sorun ciddiye alınmalı, psikiyatrist
ve psikolog desteği almakta gecikilmemelidir.
Çocuklara doğru ve güzel model olmak tüm yetişkinlerin ortak
sorumluluğudur. Başkasının hak ve kişisel eşyalarına saygı duyup,
özen gösteren ve bunu her yerde sergileyen toplum, sağlıklı ne-
sillerin yetişmesine ön ayak olacaktır.

Çocukta çalma davranışının en sık
görüldüğü dönem 5-8 yaştır. Anasınıfı ve
ilkokulun başladığı bu dönemde, hoşuna
giden her şey çocuk için cazibe kaynağıdır.

2023 / İLKBAHAR | 23