Page 19 - FarmaNed 31

Bir tıp hekimi olarak eczacılık ve sağlık sektörü günümüzde Son olarak, eczacılık okuyan öğrencilere başarılı bir kariyere
nasıl bir dönüşüm geçiriyor, değerlendirir misiniz? sahip olabilmeleri için neler tavsiye edersiniz?
Eczacılık kanıta dayalı ve hasta odaklı eczacılığa dönüşüyor. Öncelikle kanıta dayalı bir yaşam sürmelerini öneririm. Bütün
Bu aynı zamanda bir zorunluluk. Yakın zamanda ABD’de yapı- dünyada tıbbın ‘kanıta dayalı tıbba’, eczacılığın da ‘kanıta dayalı
lan bir araştırma, tıbbi uygulamaların sebep olduğu ölümlerin eczacılığa’ dönüştüğü göz önüne alındığında, gelecekteki ecza-
tüm ölüm sebepleri içinde kalp damar hastalıkları ve kanserden cılar karar alma süreçlerinde sürekli kanıta dayalı veri tabanları-
sonra 3. sıraya yükseldiğini göstermiştir. İnsanların sağlığını ko- na başvuruyor olacaklar.
rumak, tedavi etmek ve şifaya kavuşturmak için kurulan devasa En son geçerli bilimsel kanıtlara ulaşabilme becerisi kazanmış,
bir sistem olan tıbbın kendisinin 3. en büyük ölüm sebebi olması bu becerisini kullanarak elde ettiği kanıta dayalı bilgileri ihtiyaç
çok paradoksal bir durumdur ve sürdürülebilir değildir. Önlene- duyan hastalara ve paydaşlarına en etkin iletişim becerileriyle
bilir tıbbi hataların çoğunluğu da ilaçlarla ilgili olduğu için ilacın iletebilme ve onlar tarafından bunların kullanılmasını sağlama
gerçek uzmanı olan eczacıların hasta odaklı yaklaşımlarla (klinik yetkinliğine sahip eczacılar, toplumun en çok ihtiyaç duyacağı
eczacılık gibi) sahada olmaları çok önemlidir. ve en çok aranan eczacılar olarak hayatını sürdüreceklerdir.
Sağlık güvenliği açısından tıbbi hatalar ciddiyetine göre minör Başarılı olmaya katkı sağlayan bazı algoritmalar olsa da asla de-
(en az ciddi), majör (orta ciddiyette) ve ölümcül (en ciddi) olarak ğişmeyen en önemli algoritma çok çalışmaktır. Çok çalışmaya
üç kategoriye ayrılabilir. Bunlar tabanı yerde bir ikizkenar üç- ek olarak; Pareto prensibini (örneğin başarıda rolü olan tüm fak-
genle gösterilecek olsa en az ciddi olanlar üçgenin taban kıs- törlerin %20’sinin tüm başarının %80’inden sorumlu olması) ve
mında, orta ciddiyette olanlar orta kısmında, en ciddi olanlar da %37 optimum duraklama ilkesini (örneğin bir konuda karar ver-
tepe kısmında bulunurdu. En basit tıbbi hataları bile çok ciddiye meden önce ayrılan toplam zamanın en az %37’sinin araştırma-
alıp nedenlerini araştırarak sürekli iyileştirirsek majör ve ölüm- ya ayrılması) kullanmalarını, karar alma süreçlerimizi etkilediği
cül hatalar da azalacaktır. Üçgenin taban uzunluğunu kısaltırsak bilinen ve sayıları 200’ü bulan bilişsel önyargılarının farkında ol-
orta ve üst kısmının alanlarını da azaltmış olacağımız durumdaki malarını ve onları azaltmaya çalışmalarını, çağımızın en önemli
gibi. Bu üçgen “Bird üçgeni” olarak bilinmektedir. becerilerinden kabul edilen işbirlikçi problem çözme becerisini
kazanmalarını öneririm.
Bir sistemde basit hatalar ne kadar çoksa, ölümcül hatalar da
o kadar çok olur. Zira çok sayıda basit hata olduğunda bunla- İşbirlikçi problem çözme çok önemli ve yüksek öncelikli bir 21.
rın talihsiz bir şekilde üst üste gelerek ölümcül bir sonuca yol yüzyıl becerisidir; “iki veya daha fazla kişi arasındaki, bir soruna
açma şansı artmaktadır. Bu durumu, üstlerinde rasgele yerlerde yönelik birleşik bir çözüm oluşturmak ve sürdürmek amacıyla
delikler bulunan kartlara benzetebiliriz. Kartlardaki delik sayısı bilgi ve becerilerini paylaşmaya yönelik koordineli girişim” ola-
ne kadar azsa, kartları üst üste koyduğumuzda birbiriyle çakı- rak tanımlanabilir.
şan deliklerin olma olasılığı da o kadar azdır. Ancak her birinde İşbirliği; takım davranışlarındaki sosyal engellerin aşılabilmesini,
çok sayıda delik varsa, birçok kart üst üste konduğunda bile bazı takım çatışmalarını çözebilmeyi veya atlatabilmeyi, takım olarak
deliklerin birbirini takip etmesi ve üst üste gelme şansı çok art- en zor problemlere çözüm bulmaya başlamak için inisiyatif ala-
maktadır. bilmeyi gerektirir.

2021 / YAZ 17